Jak Państwa Zatoki Zakończyły Ucisk Iranu Na Syrię

Nieoczekiwany upadek Assada i załamanie wpływów Iranu stworzyły niestabilną lukę władzy na Bliskim Wschodzie, zmuszając państwa Zatoki do podjęcia szybkich i zdecydowanych działań, by wypełnić tę próżnię. Z rozbiciem Syrii i przesunięciem rywalizujących aktorów, takich jak Turcja i Iran, w celu zdobycia wpływów, liderzy Zatoki podjęli szybkie kroki.

Celem państw Zatoki było zniszczenie irańskiej pozycji w Syrii, wspierając siły opozycyjne zdolne zakłócić irańskie szlaki zaopatrzeniowe i obecność wojskową.

Powód, dla którego państwa Zatoki chciały osiągnąć ten cel, polegał na postrzeganiu Iranu jako bezpośredniego zagrożenia dla ich bezpieczeństwa i wpływów regionalnych. Usunięcie Assada, najpotężniejszego sojusznika Teheranu, miało kluczowe znaczenie dla rozbicia irańskiego przyczółka w Syrii i ograniczenia jego zdolności do projekcji siły w regionie, przerywając korytarz lądowy ciągnący się od Teheranu po Morze Śródziemne, który umożliwiał Iranowi uzbrajanie Hezbollahu i rozszerzanie swojej obecności regionalnej. Poza Syrią, ograniczenie wpływów Iranu miało także na celu zapobieżenie jego konsolidacji w Libanie i Iraku.

Aby osiągnąć ten cel, państwa Zatoki zapewniały finansowe i militarne wsparcie różnym frakcjom syryjskiej opozycji.

Katar odegrał kluczową rolę w finansowaniu grup takich jak Ahrar al-Sham i pośrednio Hay’at Tahrir al-Sham, podczas gdy Arabia Saudyjska wspierała Jaish al-Islam, szczególnie w rejonie Damaszku. Frakcje te otrzymały broń, wsparcie logistyczne i finansowanie, co umożliwiło im wyzwać siły Assada i zdobyć terytorium. Poza bezpośrednią pomocą wojskową, państwa Zatoki działały również na forum dyplomatycznym, lobbując rządy zachodnie na rzecz uznania opozycji i nałożenia ostrzejszych sankcji na reżim syryjski.

Dążenia prowadzone przez Arabię Saudyjską miały na celu zjednoczenie wygnanej opozycji, by stworzyć spójną polityczną front przeciwko Assadowi. Jednak podziały ideologiczne, rywalizacja o zasoby i zewnętrzna ingerencja podzieliły opozycję, uniemożliwiając jej stawienie jednego, skoordynowanego wyzwania.

W wyniku tych działań, duże obszary Syrii znalazły się pod kontrolą opozycji, a wspierani przez Zatokę bojownicy poczynili znaczące postępy w Aleppo, Idlibie i Damaszku.

Jednak brak spójności wśród grup opozycyjnych, w połączeniu z bezpośrednią interwencją militarną Rosji i Iranu, doprowadziły do przedłużającego się konfliktu, w którym siły opozycyjne utrzymywały kontrolę nad kluczowymi obszarami, ale nie miały zdolności do osiągnięcia całkowitego zwycięstwa.

Punktem zwrotnym okazał się upadek reżimu Assada po szybkiej ofensywie sił opozycyjnych, które skorzystały z rosyjskiego rozproszenia i trudności wojskowych związanych z wojną na Ukrainie. Upadek Damaszku załamał wpływy Iranu w Syrii, eliminując jego najsilniejszego sojusznika i zakłócając sieci zaopatrzenia wojskowego. Jednak ta nagła luka władzy wprowadziła nowe niepewności.

Brak centralnej władzy spowodował, że Syria rozpadła się na terytoria kontrolowane przez różne frakcje, z których każda miała swoje konkurencyjne ambicje. Państwa Zatoki dostrzegły możliwość wywarcia wpływu na odbudowę i rządy w Syrii, ale również napotkały nowe ograniczenia. Brak stabilnego rządu centralnego zwiększył ryzyko przedłużającej się niestabilności, a regionalni aktorzy, tacy jak Turcja i Iran, dążyli do narzucenia własnych wpływów na przyszłość Syrii. Dodatkowo, brak międzynarodowej zgody co do przyszłości Syrii po Assadzie stworzył pole do rywalizujących walk o władzę, które mogłyby podważyć wysiłki Zatoki na rzecz stabilizacji kraju.

W nowej rzeczywistości Syrii państwa Zatoki zmieniły swoje podejście, koncentrując się na zabezpieczeniu długoterminowego wpływu politycznego i gospodarczego. Aby wykorzystać szansę, którą dał upadek Assada, podjęły wysiłki dyplomatyczne w celu stabilizacji obszarów kontrolowanych przez opozycję, zapewniając pomoc finansową lokalnym administracjom i dążąc do reintegracji Syrii z regionalnymi instytucjami, takimi jak Liga Arabska. Zjednoczone Emiraty Arabskie przejęły przewodnictwo w wysiłkach normalizacyjnych, dążąc do ustanowienia formalnych relacji z nowymi ośrodkami władzy w Syrii, równocześnie balansując przeciwko wpływom Iranu. Arabia Saudyjska natomiast starała się powstrzymać wzrost grup ekstremistycznych, wspierając umiarkowane frakcje, które mogłyby zapewnić rządy i bezpieczeństwo.

Jednak te wysiłki zostały utrudnione przez amerykańskie sankcje na Syrię, które ograniczyły możliwości odbudowy i utrudniły pełną integrację Syrii w strategii regionalnej Zatoki. Tymczasem Iran przystosował się do nowej sytuacji, wzmacniając więzi z aktorami niena państwowymi i rozszerzając swoją obecność w Iraku i Libanie, zapewniając, że jego wpływy w regionie nie zostały całkowicie osłabione.

Ostatecznie, interwencja państw Zatoki w Syrię osiągnęła swój główny cel, jakim było zakłócenie dominacji Iranu, jednak ich długoterminowy sukces pozostaje niepewny. Upadek reżimu Assada stworzył nowe możliwości dla wpływów Zatoki, ale rozdrobniony krajobraz polityczny i konkurencyjne interesy regionalne stanowią poważne wyzwania. Państwa Zatoki muszą teraz poruszać się w złożonych dynamikach władzy, balansować swoje zaangażowanie z międzynarodowymi ograniczeniami i zapewnić, że Syria nie stanie się ponownie polem walki dla zewnętrznych rywalizacji.