Od Syrii po Sudanu: Walka Rosji o utrzymanie swojej potęgi morskiej

Po utracie swojego wieloletniego portu morskiego w Syrii, Rosja została zmuszona do poszukiwań nowej bazy morskiej, aby utrzymać swoją flotę. Jednakże, nie znajdując odpowiedniej lokalizacji w basenie Morza Śródziemnego, Rosja skupiła swoje wysiłki na Morzu Czerwonym, starając się ustanowić swoją strategiczną obecność w tym regionie.

Celem Rosji jest znalezienie odpowiedniego portu morskiego po utracie swoich obiektów w Syrii, zapewniając tym samym nowy dom dla swojej floty na Morzu Śródziemnym. W ten sposób, Rosja dąży do utrzymania obecności wojskowej w szerszym regionie Bliskiego Wschodu i Afryki.

Powód, dla którego osiągnięcie tego celu jest ważne dla Rosji, wynika z faktu, że utrata bazy morskiej w Syrii ograniczyła flotę Rosji w zakresie utrzymywania obecności w regionie.

Zapewnienie nowej, niezawodnej bazy pozwoli Moskwie utrzymać operacje wojskowe wzdłuż kluczowych korytarzy morskich, co pozwoli zachować jej wizerunek globalnej potęgi. Ten ruch miałby na celu zrekompensowanie porażki, jaką Rosja poniosła w Syrii, jednocześnie dążąc do rozszerzenia swojej geopolitycznej siły.

Ponadto, biorąc pod uwagę zakaz Turcji dotyczący okrętów rosyjskiej Floty Czarnomorskiej, posiadanie alternatywnej bazy staje się jeszcze ważniejsze dla Rosji, aby projektować siłę poza swoje najbliższe otoczenie.

Aby osiągnąć ten cel, Rosja wskazała Sudan jako potencjalną lokalizację dla bazy morskiej, rozpoczynając rozmowy w 2019 roku pod przewodnictwem prezydenta Omara al-Bashira.

Wstępne porozumienie zostało podpisane w listopadzie 2020 roku po zamachu wojskowym, jednak nowy rząd zażądał rewizji, co opóźniło jego ratyfikację. Wojna domowa, która wybuchła w kwietniu 2023 roku pomiędzy armią sudańską a paramilitarnymi Siłami Wsparcia Szybkiego Reagowania, dodatkowo skomplikowała sytuację. Choć Kreml wspierał armię sudańską, powiązana z Rosją Grupa Wagnera popierała Siły Wsparcia Szybkiego Reagowania, zmuszając Moskwę do balansowania swojej pozycji dyplomatycznej.

Aby poradzić sobie z tymi wyzwaniami, Rosja zaangażowała wiele frakcji, oferując pomoc wojskową oraz bodźce ekonomiczne w celu zabezpieczenia stabilnego porozumienia.

W wyniku tych działań, Rosja przygotowała sobie pozycję do obecności morskiej w Sudanie, jednak nadal nie uzyskała w pełni ratyfikowanego porozumienia. Trwające niepokoje polityczne i liczne rewizje umowy uniemożliwiły Moskwie zabezpieczenie stabilnego portu na Morzu Czerwonym, którego początkowo szukała. 

Rosja finalizuje umowę na 25 lat dotyczącą bazy morskiej w Porcie Sudan, co pozwala jej stacjonować do czterech okrętów, w tym okrętów z napędem jądrowym.

Poszerza to jej zasięg na Morze Czerwone, ale napotyka poważne trudności. Trwająca wojna domowa w Sudanie zagraża stabilności politycznej, a powiązania Rosji z rywalizującymi frakcjami komplikują jej pozycję. Egipt i inne sąsiednie kraje sprzeciwiają się jej obecności, obawiając się militaryzacji. Dodatkowo, słaba infrastruktura Portu Sudan, ograniczona energia elektryczna i wyzwania logistyczne utrudniają operacje. Bez wyraźnego korytarza zaopatrzeniowego, utrzymanie bazy pozostaje niepewne, mimo podpisanej umowy.

Jeśli Rosja uruchomi bazę w Porcie Sudan, może odzyskać część wpływów utraconych w Syrii, rozszerzając swoją obecność w Afryce i kontrolując część korytarza handlowego Morza Czerwonego. Stanowiłoby to wyzwanie dla interesów Zachodu i miało wpływ na handel globalny, zwłaszcza rynki energetyczne zależne od kluczowych szlaków żeglugowych. Jednak baza ta nie rekompensuje braku dostępu do Morza Śródziemnego, ograniczając zdolność Rosji do przeciwdziałania morskiej potędze NATO.

Niestałość Sudanu jeszcze bardziej zagraża wykonalności umowy, ponieważ wcześniejsze porozumienia zawiodły, a trwająca wojna domowa budzi wątpliwości co do długoterminowej obecności Rosji.

Podsumowując, jeśli Rosja uruchomi bazę w Porcie Sudan, może odzyskać wpływy utracone w Syrii, rozszerzając swoją obecność w Afryce i kontrolując kluczowe szlaki handlowe Morza Czerwonego, stanowiąc wyzwanie dla interesów Zachodu i globalnych rynków energetycznych. Jednak bez dostępu do Morza Śródziemnego jej zdolność do przeciwdziałania morskiej potędze NATO pozostaje ograniczona. Ponadto, niestabilność Sudanu i historia nieudanych porozumień zagrażają długoterminowej wykonalności bazy, podważając trwałą obecność Rosji.