.svg){kind=small}
In deze strategische update zullen we de beslissende rol van de Iraanse Shahed 136-drone in de huidige oorlog analyseren en de laatste Oekraïense ontwikkelingen en samenwerkingsinspanningen met bondgenoten beoordelen om deze dreiging te bestrijden. De strijd tegen de Shahed is een race voor Oekraïne geworden, waarbij innovatie, technologische ontwikkeling en cruciale economische analyse gecombineerd worden om de volledige uitroeiing ervan te bereiken.
De Shahed 136-drone verscheen in de oorlog in Oekraïne in september 2022. Het is een drone ontwikkeld en geproduceerd door de Iraanse bedrijven HESA en Shahed, die eind 2021 werd geïntroduceerd. Deze vastevleugeldrone is 3,5 meter lang met een spanwijdte van 2,5 meter, draagt een lading van 40 kilogram explosieven, waaronder thermobarische varianten, en heeft een bereik van meer dan 2000 kilometer. De eerste versies zijn afhankelijk van een navigatiesysteem dat ondersteund wordt door GPS. De zwakke punten zijn de relatief lage vliegsnelheid van maximaal 160 kilometer per uur en het luide geluid dat door de zuigermotor wordt geproduceerd. Het belangrijkste kenmerk van de Shahed 136 is echter de buitengewoon lage kosten, ongeveer 40.000 dollar, wat het mogelijk maakt om deze in grote aantallen in te zetten en aanzienlijke dilemma’s veroorzaakt voor Oekraïense troepen over welke wapens en tegenmaatregelen ze moeten gebruiken. Het gebruik van een dure luchtafweerraket om een goedkope drone neer te schieten is geen haalbare oplossing op lange termijn, zelfs niet met de goedkoopste MANPAD die door Oekraïne wordt gebruikt, die de kosten van de Shahed verdubbelt, laat staan systemen zoals de Patriot, die miljoenen dollars per interceptor-raket kosten.
De strategisch meest significante rol van de Shahed in de huidige oorlog komt voort uit twee aspecten. Ten eerste heeft de mogelijkheid om in grote aantallen als een zwerm te worden ingezet de effectiviteit van andere, meer geavanceerde Russische wapens, zoals kruisraketten en ballistische raketten, enorm vergroot. Deze worden gebruikt in combinatie met massale, gecoördineerde aanvallen met veranderende vliegroutes om de Oekraïense luchtafweerinspanningen te verspreiden en uit te putten. Ten tweede, volgens meerdere analisten, heeft de Shahed 136 een beslissende rol gespeeld in verschillende Russische campagnes die gericht zijn op de Oekraïense energie-infrastructuur, door gebruik te maken van Oekraïnes onvermogen om een groot aantal verspreide kleine doelen, zoals elektriciteitsstations en kleine opwekkingsinstallaties, te beschermen. Ongeveer 50% van de totale schade aan de Oekraïense energie-infrastructuur wordt geschat direct door de Shahed 136 te zijn veroorzaakt.
Sinds de verschijning ervan heeft Oekraïne een heel arsenaal aan wapens en tegenmaatregelen ontwikkeld die gericht zijn op het vernietigen van de Shahed 136. Deze omvatten luchtafweerraketten en MANPADS, luchtafweer- gepantserde voertuigen zoals de Gepard, luchtaanvallen van MiG-29-jagers, helikopters en, meer recentelijk, F-16’s, evenals mobiele luchtafweer-eenheden uitgerust met pick-up trucks en Browning zware machinegeweren. Deze mobiele eenheden coördineren hun aanvallen via een alarmsysteem dat is ontwikkeld met behulp van sensoren en microfoons die het geluidsprofiel van de drone detecteren, waardoor ze de bedreigingen kunnen lokaliseren en volgen. Elke van deze maatregelen heeft echter enkele nadelen, waardoor de strijd tegen de Shahed ineffectief is.
Luchtafweerraketten en MANPADS hebben over het algemeen hogere of aanzienlijk hogere kosten, waardoor hun beschikbaarheid wordt beperkt om zeer waardevolle doelen te beschermen. Evenzo wordt het gebruik van jagers en helikopters meestal voorrang gegeven voor het onderscheppen van kruisraketten. Bovendien geven rapporten aan dat de zeer lage vlieghoogte van de Shahed het moeilijk maakt voor Oekraïense jagerradars om de drone te volgen. Wat betreft mobiele luchtafweernetwerken, hoewel kosteneffectiviteit in dit geval zeer gunstig is, is de effectiviteit van deze maatregelen inconsistent. Russische aanvallers hebben ook varianten geïmplementeerd om de Oekraïense reacties te compliceren, zoals eenheden die zwart zijn geschilderd voor nachtelijke aanvallen.
Hoewel Oekraïne momenteel voornamelijk Shahed-drone-aanvallen afweert met EW-systemen, proberen de Russen voortdurend manieren te vinden om deze inspanningen tegen te gaan. Dit heeft geleid tot het feit dat Oekraïense ontwikkelingsteams onlangs nieuwe hard-kill wapen systemen hebben gepresenteerd om de Shaheds betrouwbaarder neer te halen.
De eerste is een elektrisch aangedreven FPV-interceptor-drone genaamd “Sting,” ontwikkeld door de gerenommeerde Oekraïense entiteit Wild Hornets. De Sting kan vliegen met snelheden die meer dan 160 kilometer per uur bedragen en op hoogtes tot 3000 meter. Het is een hybride tussen een FPV-drone en een elektrische raket, met een eerste controle die vergelijkbaar is met standaard FPV-drones, waarbij een operator deze bestuurt via een first-person-view bril. Varianten die kunstmatige intelligentietechnologie bevatten voor automatische targeting zijn echter ook bijna voltooid, waardoor schaalbare inzet en gebruik mogelijk zijn. De sleutel tot deze ontwikkeling is de ultralage kosten, geschat op tien keer minder dan de Shahed-136. Recente artikelen hebben gedetailleerde foto’s van het systeem getoond, waarop een camera- en sensormodule aan de bovenkant te zien is, die de vluchtoriëntatie reflecteert. Deze mediaberichten en sociale netwerkverschijningen, die details beschrijven en testvluchten laten zien, suggereren dat de inzet ervan nabij is.
De tweede ontwikkeling is een kleine, snel vliegende, vastevleugel interceptor-drone genaamd Hitchhiker. Ontwikkeld in samenwerking met de Amerikaanse bedrijven IronNet en Asterion, kan deze een zeer hoge snelheid van 450 kilometer per uur bereiken, vergeleken met de 160 kilometer per uur van de Shahed. Het operationele bereik is 200 kilometer en een van de belangrijkste kenmerken is de semi-automatische werking, geïntegreerd in een surveillance-radarnetwerk met dreiging-tracking capaciteiten, die de Hitchhiker naar de buurt van de drone leidt, waar een targetsysteem de operatie voltooit. De Hitchhiker is al succesvol getest in echte gevechten en vanwege de uitstekende prestaties, lage kosten en hoge schaalbaarheid wordt het beschouwd als de volgende “game-changer” in de drone-wapenwedloop.
Al met al, hoewel de Shahed 136 aanvankelijk een kritieke factor werd in de Russische luchtaanvalstrategie en een beslissend element is geweest bij het richten van de Oekraïense energie-infrastructuur, hebben de verschillende wapens en tegenmaatregelen die door Oekraïense verdedigers zijn ingezet, de betekenis ervan geleidelijk geminimaliseerd naarmate de oorlog vorderde. Desondanks blijft Oekraïne, door middel van de binnenlandse industrie en samenwerkingen met bondgenoten, verschillende innovatieve initiatieven ontwikkelen om de Shahed-dreiging volledig uit te roeien. De Westerse technologische superioriteit, het vertrouwen op een veelheid aan complementaire projecten en het beperkte technologische ontwikkelingspotentieel van Rusland en hun bondgenoten door internationale sancties versnellen alleen maar de positieve trend voor Oekraïne in het cruciale domein van oorlogvoering met drones.
.jpg)
Opmerkingen