Rusland’s Bondgenoten Keren Zich Eén Voor Eén Af

Vandaag bespreken we hoe het netwerk van Russische bondgenoten uiteenvalt door Moskou’s obsessie om Oekraïne tegen elke prijs te veroveren. Het gedrag van Rusland heeft voormalige partners gedesillusioneerd en laten zien dat elk van hen opgeofferd kan worden om de Russische doelen te dienen. Sinds het begin van de grootschalige invasie in 2022 raakt Rusland steeds meer geïsoleerd op het wereldtoneel. Waar Moskou ooit kon rekenen op strategische bondgenoten, heeft zijn agressieve buitenlandse beleid en op oorlog gerichte diplomatie geleid tot een geleidelijke afbrokkeling van deze relaties.

Nu Rusland een kostbare en langdurige oorlog voert, verslechteren zijn banden met belangrijke bondgenoten zoals Iran, Armenië, Kazachstan en zelfs de lang gecontroleerde regio Tsjetsjenië.

Iran was een van de sterkste steunpilaren van Rusland, en leverde Shahed-drones, artilleriegranaten en militaire adviseurs om de oorlogsinspanningen te ondersteunen. Teheran hielp Moskou zelfs bij het opzetten van een binnenlandse droneproductie om langdurige aanvallen op Oekraïense infrastructuur mogelijk te maken. Dit partnerschap leek solide, gebaseerd op wederzijdse vijandigheid tegenover het Westen en gedeelde geopolitieke ambities.

Recentelijk zijn de spanningen tussen Iran en de VS echter toegenomen vanwege Iraanse steun aan terroristische organisaties in het Midden-Oosten, zoals Hezbollah, Hamas en de Houthi’s.

Om de VS onder Donald Trump gunstig te stemmen en een voordelige vredesregeling in Oekraïne veilig te stellen, heeft Moskou afstand genomen van Iran en zelfs openlijk kritiek geuit op de Iraanse acties tegen Israël.

Deze koerswijziging is een aanzienlijke klap voor Iran, dat cruciale militaire steun heeft geleverd aan de Russische oorlogsinspanningen. Indien deze spanning escaleert, loopt Rusland het risico de toegang tot essentiële voorraden te verliezen, wat de Russische invloed in het Midden-Oosten verder zou ondermijnen.

Armenië, ooit een nauwe bondgenoot van Rusland, is steeds meer gedesillusioneerd geraakt door Moskou’s falen om betekenisvolle steun te bieden tijdens de conflicten met Azerbeidzjan. In de oorlog om Nagorno-Karabach in 2020 beperkte de Russische reactie zich tot vredestroepen en diplomatieke bemiddeling, wat uiteindelijk weinig veranderde aan de Azerbeidzjaanse overwinning. In 2023, toen Azerbeidzjan de controle over Nagorno-Karabach volledig overnam, was Rusland nog minder behulpzaam. Door de Oekraïense tegenoffensieven had Moskou geen militaire middelen over om Armenië te steunen, wat opnieuw in een Azerbeidzjaanse overwinning resulteerde.

Opvallend is dat Rusland en Azerbeidzjan in deze periode hun economische banden versterkten, waarbij Moskou herhaaldelijk Azerbeidzjaanse territoriale integriteit erkende en zweeg over de zorgen van Armenië.

Armenië heeft zich sindsdien gedistantieerd van de door Rusland geleide Collectieve Veiligheidsverdragsorganisatie (CSTO) en zoekt toenadering tot het Westen, inclusief het opstarten van de procedure voor EU-lidmaatschap. Als Rusland Armenië volledig verliest, verliest het een cruciale uitvalsbasis in de Zuid-Kaukasus. Dit zou Moskou’s regionale invloed verzwakken en de deur openen voor meer invloed van het Westen en Turkije. Daarnaast zou Rusland’s geloofwaardigheid als veiligheidsgarant voor post-Sovjetstaten ernstig worden aangetast, waardoor andere landen hun afhankelijkheid van Rusland opnieuw onder de loep nemen.

Hoewel Tsjetsjenië officieel onderdeel is van Rusland, heeft Ramzan Kadyrov de regio met bijna volledige autonomie bestuurd, terwijl hij loyaliteit aan het Kremlin toonde. Kadyrovs vertrouwen in Moskou is echter afgenomen, mede door ernstige gezondheidsproblemen. Recentelijk ontdekte de Russische inlichtingendienst dat Kadyrov in het geheim met landen in het Midden-Oosten onderhandelde over asiel voor zijn familie na zijn overlijden.

Deze onthulling heeft geleid tot spanningen tussen Poetin en Kadyrov, die vreest dat Moskou Tsjetsjenië’s semi-onafhankelijke status zal intrekken zodra hij er niet meer is. Als Tsjetsjenië destabiliseert, kan dit de separatistische beweging nieuw leven inblazen, wat een groot probleem zou vormen voor het Kremlin op een moment dat het zich geen interne conflicten kan veroorloven.

Kazachstan, een andere voormalige Sovjetrepubliek, heeft zich eveneens van Rusland verwijderd. Het weigerde de Russische annexatie van Oekraïense gebieden te erkennen en heeft strengere beperkingen opgelegd aan de doorvoer van Westers-gesanctioneerde goederen naar Rusland.

Als reactie daarop hebben Russische nationalistische politici geclaimd dat Noord-Kazachstan, waar veel Russischsprekenden wonen, eigenlijk bij Rusland zou moeten horen. Met een soortgelijk argument annexeerde Rusland eerder de Krim, waardoor Kazachstan deze dreiging uiterst serieus neemt.

Om zich te beschermen tegen mogelijke Russische agressie heeft Kazachstan zijn banden met China en het Westen versterkt en zijn economische afhankelijkheid van Moskou verminderd. Indien Rusland de spanningen zou laten escaleren of hostiliteiten zou ontketenen, zou dit een enorme economische en geopolitieke klap betekenen. Kazachstan is namelijk een cruciaal doorvoerpunt voor Russische handel. Eventuele verstoringen zouden Rusland’s aanvoerlijnen raken en de isolatie van Moskou verder vergroten.

Samenvattend brokkelen de geopolitieke allianties van Rusland af terwijl het zich blijft fixeren op de verovering van Oekraïne, ten koste van voormalige bondgenoten.

Velen van hen zien ook Rusland’s opheffing van de steun aan het regime van Assad in Syrië als een waarschuwingssignaal: Moskou laat zijn partners in de steek zodra het elders belangen nastreeft.

Door deze onbetrouwbaarheid zoeken voormalige bondgenoten nu toenadering tot andere machten, zoals China en Turkije, of proberen ze samenwerkingen met het Westen op te bouwen. Oekraïne’s vermogen om stand te houden, ondermijnt zo geleidelijk de internationale partnerschappen die Rusland decennialang heeft proberen te consolideren.

‍